अब तपाईको बच्चा आफ्नो पहिलो जन्मदिन मनाउने तरखरमा छ । 
दिन बित्दै जाँदा तपाईले आफ्नो बच्चा अझ बढी स्वतन्त्र भएको थाहा पाउनु हुन्छ । ऊ अब आफै बस्न सक्ने हुन्छ । कुर्सी तथा अन्य वस्तुको सहयोगमा उभिन सक्ने क्षमता राख्दछ भने कहिलेकाँही कुनै पनि वस्तुको सहयोग विना नै केही बेर उभिन सक्छ । आफै खान सक्ने तथा बोतलबाट पिउन सक्ने हुन्छ । उसको शारिरिक गतिविधिमा क्रमश :सुधार आइरहेको हुन्छ भने विस्तारै ऊ दुई हातको सहयोगमा कुनै पनि वस्तु समात्न सक्ने हुन्छ । भाषाको कुरा गर्दा, तपाई बच्चासँग संवाद गर्नु हुन्छ भने ऊ प्रतिक्रियात्मक हुन थाल्छ । यसका लागि उसले केही शब्द समेत वा त्यस्तै केही प्रयोग गर्न थाल्दछ । नदेख्ने ठाउँबाट नाम सहित बोलाएमा समेत उसले प्रतिक्रिया जनाउँछ । त्यस्तै सामन्य निर्देशन पनि ऊ बुझ्न थाल्दछ । खेलकूदको प्रयोग सहित उसको बुझाइमा सुधार ल्याउने यो नै उपयुक्त समय हो । अब बच्चालाई थपडी बजाउन, आमा–बुबा कहाँ हुनुहुन्छ भनी सोध्न सकिन्छ । यस्ता गतिविधिले बच्चाको शब्दभण्डार वृद्धि हुनाका साथै उसको प्रदर्शनबाट तपाईले सन्तोष प्राप्त गर्न सक्नु हुनेछ । 

सामाजिक परिवेशको कुरा गर्दा, तपाई र वरपरको वातावरणबीच उसले भिन्नता महसुस गरेको थाहा पाउन सक्नु हुन्छ । बच्चाले अभिभावकको रुपमा तपाईलाई जनाउने प्रतिक्रिया र परिवारका अन्य सदस्य, साथीभाइ र नयाँ मानिसहरुलाई जनाउने प्रतिक्रियाबीच भिन्नता पाउन सक्नुहुन्छ । यस अवस्थामा नयाँ व्यक्तिलाई परिचय गराउँदा ऊ शंकालु तथा लजालु हुन्छ । तपाईकै वरपर बढी ममता तथा सुरक्षा पाउने भएकाले बच्चा तपाइकै नजिक बस्न चाहन्छ । 

नयाँ कुरा जान्न खोज्ने उसको भित्री चाहना क्रमश बढिरहेको हुन्छ, उसले नयाँ सामानहरुलाई मुखको सहयोगले मात्र होइन हातको प्रयोग गरी हल्लाएर, झारेर वा फुटाएर समेत परीक्षण गर्न थाल्दछ । लुक्ने खालको गतिविधिमा उसको नयाँ रुची बढ्न थाल्छ, यसका लागि खेलका बाकस र टेबलमुनिको स्थान उसको रोजाइमा पर्न सक्छ । प्रत्येक बच्चाको विकास आफ्नै गतिमा हुन्छ । माथि उल्लेख भएका समयसीमा र बच्चाको विकासको क्रम सामान्य अवस्थाको चित्रण मात्र हो । त्यसैले तपाईको बच्चाको वृद्धि विकासमा केही घटबढ भएमा आत्तिनु पर्दैन ।  तर तपाईको बच्चा एक वर्षको भइसक्दा समेत तल उल्लेखित प्रगति नभएमा चिकित्सकलाई सम्पर्क राख्नुपर्छ । 
आफै बस्न नसकेमा
साना वस्तुहरु औंलाले समाउन नसकेमा 
आफै खान नसकेमा 
संवादको समयमा आवाज निकाल्न नसकेमा 
सामान्य निर्देशन पनि नबुझेमा 
आफ्ना अभिभावक तथा वाँकी समक्ष भिन्न व्यवहार नगरेमा